Autorka: Martyna Sergiel
W niedzielę, 18 maja, odbędą się wybory Prezydenta Polski. Kto może w nich oddać swój głos?
Z jakich przywilejów i udogodnień mogą skorzystać osoby z niepełnosprawnościami w wyborach? Skąd wiedzieć, gdzie głosować i jak w razie potrzeby zmienić miejsce oddania głosu? Co trzeba wziąć ze sobą do lokalu?
Prawo do wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ma każdy obywatel naszego kraju, który najpóźniej w dniu głosowania ukończy 18 lat i nie został pozbawiony praw publicznych, wyborczych ani ubezwłasnowolniony.
Osoby, które mieszkają na terenie Poznania, chcą tu głosować i są tu zameldowane na stałe, mogą po prostu zagłosować w jednej ze zlokalizowanych w mieście obwodowych komisji wyborczych – odpowiedniej dla swojego adresu stałego zamieszkania.
Osoby, które mieszkają w Poznaniu, chcą tu głosować, ale nie są tu zameldowane, mają kilka opcji do wyboru.
Najprostsza z nich – to zameldować się w Poznaniu. Najłatwiej zrobić to online za pośrednictwem strony www.gov.pl. Zameldować można się także osobiście w urzędzie (ul. Libelta 16/20 lub ul. 28 Czerwca 1956 r. nr 404).
Procedura jest darmowa. Szczegóły dotyczące załatwienia sprawy można znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej. Aby zdążyć przed wyborami, najlepiej zameldować się do 15 maja włącznie.
Można też złożyć wniosek o ujęcie w stałym obwodzie głosowania. Nie jest to wpis jednorazowy, będzie ważny także przy następnych wyborach. Uwaga: w stałym obwodzie głosowania można być ujętym tylko pod jednym adresem. Wniosek można złożyć w urzędzie przy ul. Libelta 16/20 lub online, poprzez stronę www.gov.pl.
Urzędnicy sprawdzą, czy osoba, która złożyła wniosek, faktycznie mieszka na stałe w stolicy Wielkopolski. Mogą poprosić o złożenie oświadczenia o stałym zamieszkaniu lub innego dodatkowego dokumentu, który to potwierdzi (np. akt notarialny, umowa najmu lub o pracę, zaświadczenie o zatrudnieniu). Zmiana miejsca głosowania następuje dopiero po wydaniu przez urząd decyzji, dlatego nie warto czekać na ostatni moment.
Kolejna możliwość to jednorazowe dopisanie się do spisu wyborców w Poznaniu, tylko na najbliższe wybory. Najprostszym sposobem jest złożenie wniosku elektronicznie – przez internet na stronie www.gov.pl. Wniosek o zmianę miejsca głosowania można złożyć także w Wydziale Spraw Obywatelskich i Uprawnień Komunikacyjnych przy ul. Libelta 16/20 (sala obsługi, parter). Można to zrobić do 15 maja włącznie (w przypadku II tury wyborów – do 29 maja 2025 r.). Jeśli zmienimy miejsce głosowania przed I turą, będzie to dotyczyć również II tury.
Ostatni sposób to pobranie zaświadczenia o prawie do głosowania – można to zrobić w Urzędzie Miasta (w Wydziale Spraw Obywatelskich i Uprawnień Komunikacyjnych).
Taki dokument pozwala wziąć udział w wyborach w każdym miejscu w Polsce i za granicą. To doskonała opcja dla osób, które nie wiedzą jeszcze, gdzie będą znajdować się 18 maja, w dniu głosowania. Zaświadczenia o prawie do głosowania wydawane są na miejscu, bez konieczności umawiania się – do 15 maja w urzędzie.
Więcej informacji na stronie www.bip.poznan.pl .
Osoby, które mieszkają w Poznaniu, są tu zameldowane, ale chcą głosować w innym miejscu w Polsce lub za granicą, mogą dopisać się do spisu wyborców w wybranej miejscowości lub pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania.
Wyborcy z niepełnosprawnościami mogą wybrać, gdzie chcą zagłosować. W Poznaniu 132 lokali Okręgowych Komisji Wyborczych jest dostosowanych do ich potrzeb. Są dostępne dla wózków inwalidzkich i wyposażone w dodatkowe oświetlenie i lupy. Aby oddać głos w wybranym lokalu, wystarczy do 15 maja złożyć wniosek o zmienienie miejsca głosowania.
Osoby niewidzące lub niedowidzące mogą skorzystać ze specjalnych nakładek na kartę do głosowania opracowanych w alfabecie Braille’a. Będą one dostępne w każdym lokalu w dniu wyborów i wydawane przez członków komisji.
Dodatkowo każdy wyborca z niepełnosprawnością może w lokalu wyborczym skorzystać z pomocy innej osoby, w tym także niepełnoletniej, np. wnuka, syna.
Warto zwrócić uwagę, że w żadnym wypadku asystować nie może członek komisji wyborczej, mąż zaufania ani obserwator społeczny.
Pomoc może mieć tylko i wyłącznie charakter techniczny.
Do obowiązków Obwodowej Komisji Wyborczej należy za to (na prośbę wyborcy), przekazanie treści obwieszczeń wyborczych, w tym informacji o zarejestrowanych kandydatach.
Szczegółowe informacje o uprawnieniach przysługujących wyborcom z niepełnosprawnościami są dostępne na stronie www.poznan.pl, można też dowiedzieć się więcej, dzwoniąc na miejską infolinię – Poznań Kontakt (nr telefonu 61 646 33 44).
Głosowanie za pośrednictwem pełnomocnika
To opcja dla osób, które najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat albo dla wyborców z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Jednak wniosek o sporządzenie aktu pełnomocnictwa powinien zostać złożony do Prezydenta Miasta Poznania najpóźniej do 9 maja.
Bezpłatny dojazd do lokali
Wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat, a także osoby z niepełnosprawnością wraz z opiekunem mogą bezpłatnie skorzystać z komunikacji miejskiej w Poznaniu, aby dotrzeć do lokalu wyborczego i wrócić stamtąd do domu.
Zwolnienie z opłat za bilety przysługuje po okazaniu ważnego dokumentu:
- w przypadku osób, które ukończyły 60 lat, może to być dowód osobisty, prawo jazdy, paszport potwierdzający wiek;
- w przypadku wyborców z niepełnosprawnościami – dowód tożsamości wraz z ważnym dokumentem stwierdzającym umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności – orzeczeniem lub wypisem z orzeczenia, albo legitymacją.
Co więcej, dla wyborców, którzy ukończyli 60 lat oraz osób z niepełnosprawnością Miasto zapewnia w dniu wyborów bezpłatny transport do i z lokalu wyborczego taksówkami oraz pojazdami przystosowanymi do przewozu wózków.
Obejmuje on (o ile jest to konieczne) przejazd z opiekunem/członkiem rodziny.
Usługa ma być realizowana 18 maja w godzinach głosowania, czyli od 7:00 do 21:00 (ostatni transport można zamówić na godz. 20:00).
Transport można zamówić, dzwoniąc na miejską infolinię Poznań Kontakt (tel. 61 646 33 44). Zgłoszenia przyjmowane są do czwartku, 15 maja, do godziny 20:00 (w przypadku II tury wyborów od 20 do 30 maja).
W Poznaniu będzie działać 227 stałych obwodowych komisji wyborczych. Będą otwarte od godz. 7:00 do 21:00.
Najprościej znaleźć właściwy, korzystając z cyfrowego planu miasta. W pole „Wpisz adres” wystarczy wprowadzić nazwę ulicy i numer domu (bez numeru mieszkania). Po kliknięciu „Znajdź na planie”, na ekranie wyświetli się wizytówka adresu. Na niej znajduje się między innymi numer obwodu wyborczego oraz odnośnik do właściwego lokalu. Link prowadzi bezpośrednio do budynku oraz informuje, czy lokal komisji jest przystosowany dla osób z niepełnosprawnością.
Korzystając z tego samego cyfrowego planu miasta można też wybrać w górnym menu mapę tematyczną „wybory” – na ekranie pojawią się wszystkie siedziby komisji wyborczych na terenie Poznania.
Można też zadzwonić do biura Poznań Kontakt (nr tel. 61 646 33 44) i tam otrzymać informacje dotyczące adresu lokalu wyborczego i jego dostosowania do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
Co wziąć ze sobą do lokalu?
Trzeba pamiętać, żeby mieć przy sobie dokument tożsamości ze zdjęciem – dowód osobisty (może być w formie elektronicznej, w aplikacji mObywatel) lub paszport.
Warto głosować i korzystać z instrumentów, które daje nam demokracja.
Warto zabrać głos teraz, by go później nie stracić.
Opracowano na podstawie: https://www.poznan.pl/mim/hc/news/wybory-prezydenta-rp-w-poznaniu-udogodnienia-dla-osob-z-dodatkowymi-potrzebami,253855.html.