Naukowcy doszukali się powiązań pomiędzy czynnikami działającymi podczas ciąży, a przyszłą otyłością dziecka – informują dziennikarze JAMA Network Open.
Jedna piąta amerykańskich dzieci jest otyła i wiąże się to z poważnymi negatywnymi skutkami odbijającymi się na zdrowiu. Jednocześnie rośnie wówczas prawdopodobieństwo rozwoju otyłości w wieku dojrzałym.
Coraz lepiej rozumiemy połączenie z czynnikami prenatalnymi, ale większość badań na ten temat opiera się na ogólnych trendach lub średnich grupowych.
Grupa naukowców pod przewodnictwem badacza z Washington State University (USA) zbadała sposób w jaki ponad 9400 dzieci dorastało od okresu niemowlęcego do przedpokwitaniowego.
Pozwoliło to zidentyfikować dwie odrębne ścieżki. U większości (czyli: ponad 89 proc.) dzieci wskaźnik masy ciała rozwijał się typowo: spadek indeksu masy ciała (BMI) po pierwszym roku, a następnie stopniowy wzrost po przekroczeniu 6. roku życia.
Niecałe 11 proc. wykazywało jednak zupełnie inną prawidłowość. Dzieci, których matki częściej paliły w trakcie ciąży lub miały wysokie BMI przed ciążą, nie obserwowały spadku BMI po pierwszym roku i zaczęły szybko przybierać na wadze w czwartym roku życia.
„Możemy zidentyfikować dzieci na drodze do otyłości już w wieku 3,5 roku” – twierdzi na łamach portalu www.naszesprawy.eu ChangLiu, adiunkt psychologii na WSU i autor korespondencyjny nowego artykułu.
„W wieku 9 lat dzieci z tej grupy osiągnęły średni wskaźnik BMI powyżej 99. percentyla”.
Liu przewodniczył zespołowi naukowców, w skład którego wchodziło prawie 40 badaczy z instytucji w całym kraju, w tym Harvardu, Pennsylvanii State University, University of Washington i innych.
Naukowcy wykorzystali dane z okresu od stycznia 1997 r. do czerwca 2024 r. z krajowego programu badawczego Environmental influences on Child Health Outcomes (ECHO).
Korzystając z zaawansowanego podejścia do modelowania statystycznego (multiphasegrowthmixture modeling),naukowcy byli w stanie zidentyfikować indywidualne różnice we wzorcach rozwojowych i konkretne punkty, w których te różnice zauważono. Byli w stanie również zidentyfikować czynniki ryzyka związane z różnicami – sugerując możliwe interwencje.
Chociaż badanie nie wskazuje na przyczynowe wyjaśnienie – istnieją przesłanki z poprzednich badań, że palenie w okresie prenatalnym i otyłość matki mogą zmieniać metabolizm płodu i rozwój tkanki tłuszczowej, potencjalnie programując układ metaboliczny dziecka w tendencji, która utrzymuje się po urodzeniu i może wpływać na apetyt, metabolizm i magazynowanie tłuszczu przez całe życie.
„Otyłość dziecięca wiąże się z ogromnymi kosztami dla społeczeństwa – zarówno, jeżeli chodzi o zdrowie i dobre samopoczucie dzieci, jak i długoterminowe obciążenie opieką zdrowotną, gdy dzieci te stają się dorosłymi z wyższym ryzykiem cukrzycy, chorób serca i innych przewlekłych schorzeń” – komentował Liu.
„Jeśli będziemy w stanie zidentyfikować dzieci zagrożone do 3,5 roku życia i skutecznie interweniować, będziemy mogli zapobiec znacznej części otyłości dziecięcej i jej dożywotnim konsekwencjom”.
„Potrzebne jest nam więcej badań, aby lepiej zrozumieć te mechanizmy biologiczne i drogę, na której oddziałują one z czynnikami genetycznymi i środowiskiem postnatalnym, aby określić trajektorię wzrostu dziecka” – podkreślił Liu.
„Po pierwsze, trójtorowe podejście mogłoby obejmować wspieranie kobiet w wieku rozrodczym w osiąganiu zdrowej masy ciała i rzuceniu palenia przed ciążą” – zaznaczył Liu.
„Po drugie, chodzi też o zapewnienie odpowiedniego przyrostu masy ciała w czasie ciąży.
Po trzecie, wdrożenie intensywnego monitorowania i wczesnej interwencji (np. zdrowych wzorców żywieniowych i aktywności fizycznej) dla dzieci wykazujących niespadające wzorce BMI, zwłaszcza tych ze zidentyfikowanymi czynnikami ryzyka”.
Opracowano na podstawie: https://naszesprawy.eu/rehabilitacja-zdrowie-i-nauka/dziecieca-otylosc-moze-zaczynac-sie-przed-narodzinami/.