Autor: Martyna Sergiel
OECD – Przedstawiciele Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju opublikowali niedawno swój coroczny raport o nazwie: „Health at a glance”
Wśród omawianych tam dziedzin zainteresowania była między innymi kwestia zdrowia osób starszych i system opieki długoterminowej. Co mówią dane na temat okoliczności, w jakich są aktualnie polscy seniorzy i jak prezentują się statystyki dla naszego kraju w kontekście pozostałych krajów organizacji?
Rozdział omawiający problematykę starzenia się społeczeństwa oraz odnoszący się do opieki długoterminowej w raporcie „Health at a glance” otwierają statystyki odnośnie sytuacji demograficznej. Jak wynika z danych OECD w ciągu minionych 60 lat udział osób w wieku 65 lat i więcej w populacji państw należących do organizacji wzrósł ponad dwa razy. Według prognoz w 2050 r. będzie można spodziewać się już czterokrotnie wyższego odsetku seniorów w zestawieniu z rokiem 1960 r. W przypadku Polski oznacza to, że w połowie XXI w. blisko 3 na 10 obywateli będzie miało minimum 65 lat. Co więcej, w latach 2023-2050 w państwach OECD dwukrotnie wzrośnie liczba osób w wieku 80 lat i starszych.
Raport „Health at a glance” prezentuje również statystyki dotyczące dalszego czasu trwania życia w momencie ukończenia 60 lat z rozróżnieniem na płeć. Jeśli chodzi o kobiety średnia dla OECD wynosi 24,6 roku, zaś Polki mogą liczyć średnio na 22,1 roku dalszego życia.
Natomiast przewidywana dalsza długość życia przeciętnego Polaka w momencie ukończenia 60 lat wynosi 17,2 roku, przy średniej na poziomie 21,2 dla OECD.
Zarówno Polki jak i Polacy mają o wiele krótszą niż średnia dla OECD przewidywaną dalszą długość życia w zdrowiu. W przypadku Polek wynosi ona 16,4 roku, przy średniej 18,3 dla OECD, zaś dla Polaków jest to 13 lat, przy średniej 16,2 dla OECD.
– Chociaż oczekiwana długość życia Polaków stopniowo wzrasta i obecnie przekracza już średnio 78 lat, to nie wszyscy seniorzy mogą liczyć na długie życie w dobrej kondycji.
Zgodnie z danymi z raportu OECD, obecnie 22% seniorów w Polsce ocenia swój stan zdrowia jako zły lub bardzo zły, z kolei 23% przyznaje, że doświadcza pewnych ograniczeń w codziennym życiu związanych właśnie ze swoim zdrowiem. Biorąc pod uwagę prognozy demograficzne oraz znacznie powszechniejsze występowanie w polskiej populacji czynników ryzyka, jak palenie papierosów, spożywanie alkoholu, niski poziom aktywności fizycznej czy narażenie na zanieczyszczenia powietrza, trzeba jak najszybciej przygotować system opieki zdrowotnej oraz opieki społecznej na wyzwania związane nie tylko ze starzejącym się społeczeństwem, a także wzrastającą liczbą pacjentów w podeszłym wieku – powiedział Paweł Moczulski, założyciel portalu Seniore.pl, który oferuje wyspecjalizowane usługi dla seniorów, między innymi pomoc w poszukiwaniu miejsc w placówkach opiekuńczych.
Istotnym zagadnieniem poruszanym w raporcie OECD jest opieka długoterminowa. Jak wynika ze statystyk, ok. 12% seniorów w wieku co najmniej 65 lat w państwach OECD korzysta z jakiejś postaci opieki długoterminowej. Dane te są jednak zaniżone, z uwagi na to, że w przypadku wielu państw, w tym także Polski, uwzględniona jest wyłącznie opieka instytucjonalna, bez uwzględniania opieki domowej.
Polska plasuje się na szarym końcu zestawienia, jedynie przed Łotwą i Kostaryką, z odsetkiem seniorów objętych pomocą długoterminową na poziomie 0,9%.
Jednym ze wskaźników rozwoju systemu opieki długoterminowej jest liczba pracowników opieki, przypadająca na 100 osób w wieku 65 lat i więcej. Średnio w państwach OECD jest to 5 pracowników. Najwyższy wskaźnik, na poziomie 13 ma Norwegia, za nią figuruje Szwecja z 12 pracownikami opieki długoterminowej na 100 seniorów.
Polska na tym tle wypada blado i ponownie jest 3. od końca w zestawieniu z liczbą jedynie 0,3. Jesteśmy wyżej jedynie od Grecji i Chorwacji, (wartość wskaźnika 0,2). Znacząco odbiegamy na tym polu od państw regionu, jak Węgry (1,9), Bułgaria (1,9), Czechy (2,1), Słowacja (2,2) czy Estonia (5,2).
Pod względem infrastruktury w państwach OECD przypada mniej więcej 41 łózek w opiece długoterminowej na 1000 osób w wieku powyżej 65. roku życia. W Polsce wartość ta jest znacznie niższa i wynosi jedynie 11. Kolejna statystyka, w której nasz kraj wypada znacząco gorzej od średniej OECD to wydatki na opiekę długoterminową. Polska przeznacza na ten cel ok. 0,6% PKB, gdy przeciętnie jest to 1,8%. Średnią przekraczają np. Czechy z wydatkami na poziomie 1,9% PKB.
– Raport OECD w kwestii opieki długoterminowej jest dla Polski druzgocący. Zestawiając nakłady na ten cel, dostępną infrastrukturę, dane dotyczące liczby pracowników, można odnieść wrażenie, że systemowa opieka długoterminowa w Polsce właściwie nie istnieje. W każdej z analizowanych kategorii Polska znajduje się w ogonie państw OECD. Biorąc pod uwagę poziom rozwoju gospodarczego naszego kraju i aspiracje do dołączenia do grupy G20, niedociągnięcia w obszarze opieki długoterminowej są uderzające.
Aktualnie koszty opieki nad seniorami w Polsce są finansowane głównie z budżetów gospodarstw domowych. Powoduje to istotne ryzyko braku dostępu do odpowiedniej opieki zwłaszcza dla gospodarstw o niższych przychodach.
Inwestycje w rozwój publicznego systemu zabezpieczenia społecznego będą dla Polski decydujące, by zapewnić rosnącej grupie seniorów dostęp do odpowiedniej opieki – podsumował Paweł Moczulski.
Opracowano na podstawie: https://niepelnosprawni.pl/artykuly/oecd-systemowa-opieka-dlugoterminowa-w-polsce-praktycznie-nie-istnieje.