Czy przeciwdziałając wypaleniu rodzicielskiemu chronimy małe dzieci przed przemocą?
Według specjalistycznych danych co 12 rodzic w Polsce doświadcza wypalenia rodzicielskiego. 25 proc. kobiet i 20 proc. mężczyzn w przeciągu 12 miesięcy od przyjścia na świat pierwszego dziecka jest wypalona lub podatna na wypalenie. Ten wysoki odsetek wynika między innymi z wysokiego poziomu indywidualizmu, kulturowej presji na bycie „idealnym” rodzicem i niewystarczającego wsparcia społecznego i instytucjonalnego.
Wypalenie rodzicielskie jest uznawane za powód zaniedbania oraz używania przemocy wobec dzieci – zdystansowany emocjonalnie rodzic nie jest w stanie odpowiadać na potrzeby dziecka i jest bardziej skłonny do nadpobudliwych reakcji.
Wypalenie rodzicielskie występuje szczególnie rozpowszechnione wśród rodziców najmłodszych pociech.
Wątki przyczyn, skutków i sposobów radzenia sobie z wypaleniem był jednym z problemów poruszanych podczas konferencji „Ostrożnie – dziecko!” organizowanej przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę i Wydział Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
9 czerwca 2025 miała miejsce 17. Ogólnopolska Konferencja „Ostrożnie – dziecko! Profilaktyka krzywdzenia małych dzieci”. Jest to wydarzenie poświęcone zapobieganiu przemocy wobec niemowląt i dzieci do 6. roku życia, które zrzesza profesjonalistów pracujących z rodzinami i małymi pociechami.
Prelegenci i goście reprezentujący różne grupy zawodowe, instytucje i środowiska społeczne wzięli udział w sesjach plenarnych i dyskusjach z zakresu psychologii, medycyny ratunkowej, medycyny rodzinnej czy fizjoterapii. Program prezentował kompleksowe podejście do problemu przemocy względem najmłodszych dzieci i jej uwarunkowań w Polsce.
Prof. Uniwersytetu SWPS Konrad Piotrowski przedstawił zatrważające dane odnośnie wypalenia rodzicielskiego w Polsce i wpływ tego zjawiska na występowanie przemocy wobec dzieci.
Wśród polskich rodziców zanotowano najwyższe wskaźniki wypalenia rodzicielskiego w Europie (7,9% w Polsce, dla porównania: Norwegia 3,2%, Włochy 4,5%, Niemcy: 5,1%). Polska odnotowuje również najwyższy średni poziom wypalenia w skali całego świata – przeciętny polski rodzic doświadcza każdego z 23 objawów wypalenia rodzicielskiego średnio aż raz na cztery tygodnie.
Wśród objawów wypalenia wskazuje się na:
- wyczerpanie emocjonalne,
- emocjonalne dystansowanie się od dziecka,
- utratę przyjemności z pełnienia roli rodzica,
- obniżoną samoocenę rodzicielską.
Te komplikacje mają bezpośrednie przełożenie na relację z dzieckiem oraz jego poczucie bezpieczeństwa.
– Więź rodzic-dziecko jest najważniejszym czynnikiem chroniącym dziecko przed przemocą. Pomoc wypalonym rodzicom gwarantuje ochronę dzieciom. Psychoedukacja, terapia czy grupy wsparciowo-edukacyjne, jak prowadzony przez naszą Poradnię, program „Rodzic jako latarnia morska”, budują rodzicielską więź, obniżają stres rodzicielski, uczą pracować metodą mentalizacji i wpływają dobrze na relację z dzieckiem – przyznaje na łamach portalu www.fdds.pl Joanna Kulpińska, koordynatorka Poradni dla Rodziców Latarnia Morska.
Rodzic wypalony zmienia swoje nastawienie do dziecka, ogranicza się do zaspokajania jego podstawowych potrzeb, ignorując je emocjonalnie (mniej rozmów, okazywania uczuć) i fizycznie (brak bliskości, dotyku).
Dr hab. prof. USWPS Konrad Piotrowski mówi o konieczności podjęcia działań prewencyjnych i pomocowych dla rodziców małych dzieci, co od lat realizuje Poradnia dla Rodziców Latarnia Morska działająca w Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
Podczas konferencji eksperci debatowali również o obecnym stanie profilaktyki krzywdzenia małych dzieci w Polsce, obrazie dziecka krzywdzonego z perspektywy lekarza oddziału ratunkowego, dzieciach krzywdzonych w nowym otoczeniu, roli POZ w profilaktyce przemocy wobec małych dzieci, roli dotyku fizycznego w kształtowaniu więzi z dzieckiem oraz wtórnej traumie osób pracujących z rodzinami małych dzieci.
Sesjom i dyskusjom towarzyszyła sesja plakatowa prezentująca dobre praktyki organizacji zajmujących się małymi dziećmi i ich rodzinami.
Wydarzenie zorganizowała Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę i Wydział Nauk o Zdrowiu WUM.
Fundacja od lat wspiera rodziny dzieci w radzeniu sobie z wyzwaniami rodzicielstwa, prowadząc między innymi Poradnię dla Rodziców Latarnia Morska. W ofercie Poradni jest wsparcie indywidualne, wsparcie grupowe i psychoterapia rodzinna. Poradnia tworzona jest we współpracy z Gerrym Byrnem, autorem programu Lighthouse Parenting Programme.
17. Ogólnopolska Konferencja „Ostrożnie – dziecko! Profilaktyka krzywdzenia małych dzieci” została objęta patronatem honorowym Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczki Praw Dziecka, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Psychologia Dzieci i Młodzieży, Wychowanie w Przedszkolu i TVP3 Warszawa objęły wydarzenie patronatem medialnym.
Konferencja była współfinansowana przez Miasto Stołeczne Warszawa oraz ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Opracowano na podstawie: https://fdds.pl/o-fundacji/co-nowego-w-fundacji/17-ogolnopolska-konferencja-ostroznie-dziecko.html.