Lektury szkolne w postaci multimedialnego filmu – z wyświetlanym tekstem, czytane przez lektora i jednocześnie tłumaczone na Polski Język Migowy (PJM).
To jeden z efektów „Dostępnej książki”, jaką stara się aktualnie stworzyć Sieć Badawcza Łukasiewicza.
Prace badawczo-rozwojowe udoskonalą cyfrowego awatara, który pełni funkcję tłumacza Polskiego Języka Migowego. Projekt jest przeznaczony dla osób Głuchych, przede wszystkim dla dzieci i młodzieży. Program wspiera Fundacja Integracja, która od ponad 30 lat działa na rzecz osób z niepełnosprawnościami. W tym celu w siedzibie Centrum Łukasiewicza został podpisany list informujący o współpracy.
„Dostępna książka” to projekt, który na polecenie Prezesa Centrum Łukasiewicza realizuje Sieć Badawcza Łukasiewicza – Instytut Technik Innowacyjnych EMAG w Katowicach.
Ma powstać seria multimedialnych materiałów edukacyjno-kulturalnych, opracowanych w postaci filmów, które zawierać będą zsynchronizowaną ścieżkę dźwiękową (lektorską), wyświetlany tekst książki (napisy) oraz tłumaczenie na Polski Język Migowy. Ponadto, tłumaczenie na PJM odbędzie się zarówno przez osoby migające (w tym osoby Głuche), jak i przez cyfrowego awatara.
Zestaw nagrań ma być podstawą prac badawczo-rozwojowych, których celem finalnym jest opracowanie automatycznego systemu translacji tekstu na PJM z wykorzystaniem metod sztucznej inteligencji.
Jest to kolejny projekt badawczy Łukasiewicza – EMAG skoncentrowany na rozwoju sztucznej inteligencji i jej wdrożeniu dla osób z niepełnosprawnościami.
–W tym samym czasie przygotowujemy otwarte dane dla naukowców i firm, które badają zastosowanie uczenia maszynowego do tłumaczenia PJM. Otwiera to możliwość rozwoju nie tylko instytutów Łukasiewicza, ale i całej społeczności pracującej nad programami dla osób Głuchych – wyjaśnia prof. dr hab. Jan Kozak, dyrektor Łukasiewicza – EMAG, kierownik projektu.
Zadanie odpowiada na potrzeby osób z niepełnosprawnością słuchu, dla których dostęp do literatury – zarówno popularnonaukowej, edukacyjnej, jak i beletrystycznej – jest wciąż mocno zawężony. Pierwszym i naturalnym językiem dla osób niesłyszących od urodzenia jest język migowy, a język polski jest ich drugim językiem.
Stąd wiele trudności w rozumieniu słowa pisanego i w chęci sięgania po książki. Klasyczne formy audiobooków, choć ułatwiają dostęp osobom z niepełnosprawnością wzroku, nie stanowią rozwiązania dla opisywanej tutaj społeczności. Większość dzieł literackich w ramach projektu „Dostępna książka” to lektury szkolne, ponieważ inicjatywa w głównej mierze jest skierowana do dzieci czy młodzieży.
W ramach projektu opracowanych będzie kilkadziesiąt książek polskich i zagranicznych autorów w formacie filmowym. Przekaz będzie realizowany przez osoby migające oraz – w przypadku wybranych pozycji – przez awatara komunikującego się w PJM, zbudowanego na podstawie technologii zbliżonej do „motion capture”. Ruchy awatara zostaną zarejestrowane z udziałem osób migających w specjalistycznym kombinezonie, a następnie odwzorowane w technologicznej rzeczywistości. Technika ta (stosowana w filmach i grach komputerowych) polega na zapisywaniu i odtworzeniu trójwymiarowych ruchów aktorów, dzięki czemu awatar będzie poruszał się bardzo realistycznie. Łukasiewicz – EMAG dysponuje własnym kombinezonem oraz studiem nagraniowym.
Przedstawiciele Łukasiewicz – EMAG oraz Centrum Łukasiewicza podpisali list intencyjny o współpracy w tej kwestii z Fundacją Integracja.
–To modelowy przykład społecznej odpowiedzialności nauki. Zależy nam na tym, aby wykorzystać część kompetencji naszych inżynierów, w tym wypadku inżynierów zajmujących się IT oraz rozwojem oprogramowania, na rzecz realizacji ważnych celów społecznych – powiedział podczas uroczystości podpisania dokumentu dr Hubert Cichocki, Prezes Centrum Łukasiewicza.
Zaakcentował on, że bardzo ważne jest, aby innowacyjne rozwiązania tworzone w instytutach Łukasiewicza znajdowały zastosowanie w różnych dziedzinach gospodarki i w zwykłej szarej codzienności.
–To pierwsze nasze wspólne działanie. Bardzo ważne jest, że współpracę rozpoczynamy od realizacji projektu przeznaczonego dla dzieci i młodzieży – podkreśliła prezes Fundacji Integracja Ewa Pawłowska.
List intencyjny został podpisany w czwartek, 22 maja, przez dr. Huberta Cichockiego, Prezesa Centrum Łukasiewicza, Ewę Pawłowską, Prezeskę Zarządu Fundacji Integracja i Annę Szygendę, Członka Zarządu Fundacji, oraz obecnego zdalnie na spotkaniu Dyrektora Łukasiewicza – EMAG prof. Jana Kozaka.
Projekt „Dostępna książka – adaptacja książek z tłumaczeniem migowym PJM dla społeczeństwa i uczenia maszyn” jest wkładem w rozwój technologii cyfrowych wspierających inkluzję. Może mieć zastosowanie w branży wydawniczej, mediach czy administracji publicznej.
Program w formie badawczo-rozwojowej oraz społecznej jest realizowany w ramach działalności niekomercyjnej. Tym sposobem Sieć Badawcza Łukasiewicza wypełnia założenia społecznej odpowiedzialności nauki, której ideą jest jej popularyzacja oraz (zgodnie z ustawą o Sieci Badawczej Łukasiewicz) podnoszenie w społeczeństwie świadomości na temat zaawansowanych technologii i ich praktycznego wykorzystania.
Sieć Badawcza Łukasiewicza to organizacja badawczo-rozwojowa, którą tworzą 22 instytuty naukowe. Misją Łukasiewicza jest dostarczanie przedsiębiorstwom innowacyjnych rozwiązań w celu podniesienia poziomu konkurencyjności polskiej gospodarki.
Instytuty Łukasiewicza i ich oddziały zatrudniają ok. 7 tys. pracowników w całej Polsce. Wszystkie instytuty Sieci mogą dostarczać rozwiązań technologicznych dla przemysłu, wykorzystując istotny w projektach interdyscyplinarnych efekt synergii.
Sprawność organizacyjną, kontrolę i koordynację działalności instytutów Sieci zapewnia Centrum Łukasiewicza, wspierane przez Kolegium Doradców i nadzorowane przez Radę Centrum Łukasiewicza.
Opracowano na podstawie: https://www.niepelnosprawni.pl/dostepnosc/dostepna-ksiazka-lukasiewicz-rozwija-technologie-dla-osob-gluchych.