Autor: Martyna Sergiel
Postanowiłam znaleźć nowe informacje na temat projektu asystencji osobistej. Czy są jakieś wieści w tej kwestii?
Przedstawiciele ugrupowań Polski 2050 i Lewicy złożyli jakiś czas temu w Sejmie projekt ustawy o asystencji osobistej.
– Chcemy pokazać gotowość posłów do pracy. Jesteśmy chętni do wspólnego procedowania wszystkich trzech projektów: prezydenckiego, rządowego i poselskiego – powiedziała cytowana na łamach portalu www.niepelnosprawni.pl Katarzyna Ueberhan (Lewica).
Czym projekt odbiega od tego, nad którym aktualnie pracuje rząd?
Maja Nowak ( z partii Polska 2050) przypomniała na niedawno przeprowadzonej konferencji prasowej, że parlamentarzyści Lewicy i Polski 2050 w okresie wakacyjnym deklarowali, iż złożą poselski projekt ustawy o asystencji osobistej, jeżeli do końca września rząd nie zaprezentuje swojej wersji.
– To jest właśnie ta chwila, kiedy należy zamienić słowa w czyny i wspólnie okazywać wsparcie osobom z niepełnosprawnościami – zaznaczyła przedstawicielka klubu Polski 2050.
Polityczka zaakcentowała, że składany projekt nie powstał w „gabinetach”, ale ujrzał światło dzienne po rozmowach ze stroną społeczników oraz opiekunami osób z niepełnosprawnościami.
Posłanka Katarzyna Ueberhan, która jest szefową Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny zwróciła uwagę, że projekt ustawy o asystencji osobistej realizuje jedną ze sztandarowych obietnic złożonych przez rządzących.
– Tym projektem poselskim chcemy pokazać wolę reprezentantów klubów parlamentarnych do zaangażowania się w to rozwiązanie – mówiła polityczka cytowana na łamach portalu Niepelnosprawni.pl .
– Oczywiście, jak tylko projekt rządowy trafi do Sejmu, chętnie tę pracę scalimy. Jesteśmy gotowi do wspólnego procedowania wszystkich trzech projektów: projektu prezydenckiego, projektu rządowego i projektu poselskiego – komentowała Katarzyna Ueberhan.
Projekt poselski w dużej mierze stanowi przywrócenie brzmienia z wcześniejszych, nieokrojonych jeszcze wersji projektu, między innymi ze szkicu z 5 sierpnia 2025 r.
Projekt zgłoszony przez Lewicę i Polskę 2050 zawiera między innymi: „ustawową waloryzację stawek asystentów, możliwość przenoszenia godzin na kolejne miesiące, pełną swobodę wyboru asystentów przez osoby z niepełnosprawnością, w tym rozróżnienie wymogów, kwalifikacji, wobec osób które one wskazują oraz osób proponowanych przez Realizatora (powiat lub gminę).”
Asystenci wskazani przez Realizatora będą musieli spełniać wyższe wymogi i będą musieli dysponować dokumentami poświadczającymi wymagane doświadczenie.
Projekt zakłada też konieczność zatrudnienia 1 koordynatora usług asystenckich na maksymalnie 30 użytkowników (w rządowym projekcie zmieniono to na 1 na 60 użytkowników).
Co więcej, poselska propozycja przywróciła opcję wnioskowania o ustalenie prawa do korzystania z asystencji przez osoby ubezwłasnowolnione.
Projekt poselski poprawił też przepisy odnoszące się do możliwości udzielenia wsparcia przez powiat w wypełnieniu wniosku o asystencję przez osobę z niepełnosprawnością, faktycznie, w jej miejscu zamieszkania, a nie wyłącznie w budynku instytucji.
Szefowa klubu Lewicy Anna Maria Żukowska na pytanie dziennikarzy, dlaczego rządowy projekt nie trafił jeszcze do Sejmu, powiedziała, że zdaniem Ministra Finansów i Gospodarki Andrzeja Domańskiego oraz Ministra ds. nadzoru nad wdrażaniem polityki rządu Macieja Berka, priorytet stanowią aktualnie wydatki na obronność.
– Potrzebne jest bezpieczeństwo, potrzebne są zbrojenia. Tylko cóż z tego dla osoby z niepełnosprawnością na wózku, że będą schrony, jak nikt jej nie będzie mógł do tego schronu znieść z czwartego piętra, na którym nie ma windy – stwierdziła przewodnicząca.
Propozycja przygotowana w biurze wiceszefa Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej Łukasza Krasonia zakłada, że z usług osobistego asystenta będzie mogła bezpłatnie korzystać osoba z niepełnosprawnością w wieku od 13. do 65. roku życia. Miesięczny wymiar godzin asystencji i zakres wsparcia ma być ustalany indywidualnie przez powołany do tego celu sztab ludzi.
Miesięcznie dla osób w wieku 18-65 lat minimalna liczba godzin asystencji sięgnie 20, a maksymalnie docelowo – 240 (w pierwszym roku 200, w drugim – 220). Dla osób w wieku 13-18 lat minimalna liczba godzin asystencji będzie wynosiła 20, maksymalnie – 80.
Asystentem osobistym będzie mogła zostać osoba pełnoletnia, która między innymi ukończyła szkolenie dla asystentów osobistych, przeszła nauczanie pierwszej pomocy i ewakuacji osób z niepełnosprawnościami, ma za sobą indywidualny instruktaż udzielania wsparcia konkretnej osobie, nie jest spokrewniona z osobą, której miałaby udzielać wsparcia, spełnia inne formalne wymogi ustawowe, również związane z niekaralnością, i zostanie wpisana do rejestru asystentów osobistych.
Według dokumentu regulacji przygotowanego w Resorcie Rodziny asystent może udzielać wsparcia osobie z niepełnosprawnością przy czynnościach związanych z higieną, czynnościach medycznych zaleconych przez lekarza, czynnościach domowych, przemieszczaniu się, komunikowaniu się z innymi osobami, w pracy, w podejmowaniu aktywizacji społecznej.
W Sejmie procedowany jest także prezydencki projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który w październiku 2024 r. został skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Zgodnie z propozycją ówczesnego prezydenta Andrzeja Dudy usługa ma być dostępna w każdym regionie dla osób powyżej 18 lat i zostać sfinansowana z budżetu państwa. Projekt przewiduje od 40 do 200 godzin asystencji osobistej miesięcznie.
Na chwilę obecną usługi asystenckie realizowane są przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach czasowych programów kierowanych do samorządów oraz rozmaitych fundacji. Nie ma systemowego uregulowania usług asystenckich tak, by każda osoba, która potrzebuje wsparcia miała do nich dostęp.
Opracowano na podstawie: https://niepelnosprawni.pl/informacje/kluby-polski-2050-i-lewicy-zlozyly-projekt-ustawy-o-asystencji-osobistej.
Projekt można znaleźć na stronie Sejmu pod linkiem: https://orka.sejm.gov.pl/Druki10ka.nsf/Projekty/10-RPW-34400-2025/$file/10-RPW-34400-2025.pdf.