Statystyki wskazują, że nawet 56 proc. dorosłych Polek i Polaków boryka się z problemem wysokiej masy ciała, a choroba otyłościowa dotyczy nawet 9 mln mieszkańców naszego kraju – podkreślił prof. dr hab. n. med. Mateusz Jankowski, kierownik Zakładu Zdrowia Populacyjnego Szkoły Zdrowia Publicznego CMKP.
Zakład Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego sporządził raport „Społeczny obraz otyłości” prezentujący postawy społeczne wobec tej choroby. Dokument ten powstał – jak wyjaśnił jego współautor prof. Mateusz Jankowski – w reakcji na niepokojącą tendencję od 1990 r. odsetek dorosłych żyjących z chorobą otyłościową podwyższył się dwukrotnie, a odsetek nastolatków z otyłością wzrósł aż czterokrotnie.
– Dane epidemiologiczne są zatrważające: aż 56 proc. dorosłych Polek i Polaków zmaga się z problemem nadmiernej masy ciała, a choroba otyłościowa dotyczy nawet 9 mln mieszkańców Polski – zaakcentował naukowiec.
Dodał, że zgodnie z przewidywaniami do 2035 r. ponad 35 proc. dorosłych mężczyzn i ponad 25 proc. kobiet w Polsce będzie chorowało na otyłość, która oprócz poważnych konsekwencji zdrowotnych, wywołuje również poważne szkody społeczne i ekonomiczne.
Z raportu wypływa wniosek, że zdecydowana większość dorosłych mieszkańcówPolski (85 proc.) rozumie otyłość jako chorobę i deklaruje, że choroba otyłościowa jest ważnym problemem zdrowotnym w Polsce (86 proc.). Przy czym to kobiety częściej niż mężczyźni postrzegają otyłość jako chorobę i problem natury społecznej.
Ankietowani w większości prawidłowo diagnozowali elementy sprzyjające otyłości, na które wpływ ma styl życia: brak aktywności fizycznej (82 proc.) i nieprawidłowo dobrana dieta (74 proc.). Ale ponad połowa badanych zauważa także rolę czynników hormonalnych (69 proc.) i genetycznych (66 proc.) w rozwijaniu się otyłości.
Nieźle wypada także świadomość ankietowanych na temat powikłań choroby otyłościowej: 81 proc. łączy otyłość z cukrzycą typu 2, 79 proc. – z nadciśnieniem, 74 proc. – z niewydolnością serca, a 65 proc. – z chorobą zwyrodnieniową stawów.
Gorzej jest z wiedzą dotyczącą skojarzeń otyłości z obturacyjnym bezdechem sennym, zaburzeniami endokrynologicznymi i rozrodczością (zespół policystycznych jajników).
Odpowiadając na pytania dotyczące walki z otyłością, grupa badanych wskazała na zmianę stylu życia w postaci modyfikacji diety i zwiększenia aktywności fizycznej. Jednak wykazywali niski poziom świadomości na temat roli wsparcia psychologicznego jako metody wspomagającej.
Przy czym tylko połowa z nich wiedziała o możliwościach operacyjnego leczenia otyłości (chirurgia bariatryczna), a co trzeci dorosły mieszkaniec Polski znał opcję zastosowania u chorych na otyłość leków wspomagających redukcję masy ciała.
Współautorka badania dr n. med. Justyna Grudziąż-Sękowska podkreśliła, że postawy wobec tolerowania otyłości są w polskim społeczeństwie bardzo podzielone. 46 proc. mieszkańców naszego kraju deklarowało poparcie dla akceptacji nadwagi i otyłości jako różnorodności sylwetek, a 34 proc. było przeciwne.
– Panie rzeczywiście istotnie częściej niż mężczyźni postrzegają otyłość jako chorobę, natomiast mężczyźni częściej widzą otyłość jako brak zainteresowania własnym zdrowiem – zaznaczyła lekarka.
Dodała ona, że najniższy poziom akceptacji osób z chorobą otyłościową występuje wśród najmłodszych respondentów (18–29 lat).
Generalnie jednak należy zaznaczyć, że osoby z otyłością są w Polsce stygmatyzowane. Ponad 40 proc. dorosłych postrzega otyłość jako powód do wstydu i skutek braku zainteresowania własnym zdrowiem, przy czym mężczyźni częściej niż kobiety wyrażali tego rodzaju przekonania.
Autorzy badania zaznaczają, że należy dążyć do wypracowania rozwiązań systemowych, które zapewniłyby chorym w Polsce dostęp do kompleksowej oraz koordynowanej opieki zdrowotnej obejmującej: wsparcie w zakresie zmiany zachowań żywieniowych, podejmowanie aktywności fizycznej, wsparcie psychologiczne i konsultację dietetyczną, a w wybranych przypadkach również dostęp do świadczeń z zakresu chirurgii bariatrycznej i farmakoterapii.
Jednocześnie wskazują, że istnieje potrzeba dalszego wdrażania działań edukacyjno-informacyjnych mających na celu zwiększenie poziomu świadomości społecznej na temat choroby otyłościowej, jej przyczyn i konsekwencji.
– Szczególną uwagę należy zwrócić na działania edukacyjne dotyczące roli stylu życia w rozwoju choroby otyłościowej oraz wpływu modyfikacji stylu życia na zmniejszenie masy ciała – podkreśliła dr Grudziąż-Sękowska.
Jej zdaniem potrzebne są także zmiany legislacyjne wspierające zdrowe wybory żywieniowe i aktywność fizyczną oraz systemowe zapewniające realną pomoc osobom żyjącym z otyłością.
Specjalistka uważa, że „należałoby rozważyć wdrożenie interwencji legislacyjnych, mających na celu wspieranie prozdrowotnych wyborów w zakresie diety, w tym ograniczenia konsumpcji wysokoprzetworzonej żywności, nasyconych kwasów tłuszczowych, wysokosłodzonych napojów, szczególnie wśród dzieci i młodzieży”.
Autorzy raportu akcentują, że skuteczne przeciwdziałanie otyłości może przynieść wymierne korzyści między innymi: zmniejszyć śmiertelność z powodu chorób serca i nowotworów, a także znacząco poprawić jakość życia całego społeczeństwa.
Zauważają także, że działania ograniczające częstość występowania nadwagi i otyłości powinny być jednym z priorytetów zdrowia publicznego w Polsce.
Fundamentem do opracowania raportu „Społeczny obraz otyłości” było badanie opinii publicznej przeprowadzone w maju 2025 r. wśród ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1088 dorosłych mieszkańców Polski w wieku 18–99 lat.
Opracowano na podstawie: https://naszesprawy.eu/rehabilitacja-zdrowie-i-nauka/choroba-otylosciowa-dotyczy-nawet-9-mln-mieszkancow-polski/.