Ich rodzice musieli zostać w swojej ojczyźnie, w Ukrainie.
Dzieci, z nadzieją i walce o ich lepszą przyszłość wysłano z opiekunami do Polski, aby znalazły bezpieczne schronienie przed konfliktem zbrojnym.
Mali obywatele Ukrainy stanęli w obliczu trudnej sytuacji – z daleka od bliskich, domu, w obcym kraju.
Dzięki wsparciu UNICEF dzieciom można efektywniej pomagać – także tym znajdującym się w pieczy zastępczej i pod opieką tymczasową.
– W tej chwili nadzorujemy pracę 450 opiekunów tymczasowych, którzy wspierają około 510 dzieci z Ukrainy – komentuje Anna Krakowska, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu.
Prawo stanowi, że nadzór nad realizacją praw i obowiązków opiekuna tymczasowego sprawuje ośrodek pomocy społecznej lub centrum usług społecznych.
W projekt UNICEF zostało zaangażowanych sześciu koordynatorów, których zadaniem jest wspieranie i monitorowanie opiekunów tymczasowych i rodzin zastępczych.
Koordynator odpowiada za:
- zaplanowanie działań, mających na celu poprawę funkcjonowania opiekuna tymczasowego i dziecka, będącego pod jego opieką;
- zaplanowanie wsparcia finansowego;
- wsparcie w dostępie do specjalistycznej pomocy, w tym psychologicznej, rehabilitacyjnej, reedukacyjnej;
- współpracę z innymi instytucjami i osobami, pracującymi z rodziną;
- pomoc w integracji z lokalną społecznością;
- monitorowanie zaplanowanych działań.
– W pierwszej kolejności zależy nam na wsparciu finansowym, które sięga kwoty 500 złotych miesięcznie na każde dziecko – zaznacza Piotr Czajka, zastępca dyrektora MOPR. Ponadto, warto podkreślić, że opiekun tymczasowy jest zobowiązany do rozliczenia się z otrzymanych pieniędzy.
Wsparcie finansowe może być przeznaczone na zaspokojenie potrzeb dzieci:
- wyżywienie, zakup odzieży, środków higieny osobistej;
- pokrycie wydatków związanych ze stanem zdrowia dziecka, w tym na zakup leków, pokrycie kosztów rehabilitacji, konsultacji medycznych;
- zapewnienie schronienia, w tym opłacenie czynszu, opłat za media, zakup niezbędnych sprzętów;
- pokrycie wydatków związanych z edukacją (podręczniki, pomoce dydaktyczne, przybory szkolne);
- rekreacja, wypoczynek, kultura (wejściówki np. na basen, bilety do kina czy muzeum).
- W przypadku udokumentowanego zdarzenia losowego, które wiąże się z dodatkowymi wydatkami, opiekun tymczasowy może raz w czasie trwania umowy wystąpić o zwiększenie wsparcia finansowego.
Wsparcie finansowe jest istotne, ale równie niezbędne są inne formy pomocy. Jak twierdzą koordynatorzy, u większej części dzieci opiekunów tymczasowych występują objawy zespołu stresu pourazowego. U jednego chłopca stres doprowadził do gwałtownego ujawnienia się choroby SM (stwardnienie rozsiane). Dziecko przyjechało do Poznania samo, jego opiekunem tymczasowym została Polka. Z powodu stanu zdrowia chłopca jego matka chce przyjechać do Polski.
Rodzice często nie mogą opuścić Ukrainy, ponieważ na przykład muszą zająć się gospodarstwem rolnym czy ciężko chorymi krewnymi. Z tego powodu powierzają swoje potomstwo osobom, którym mogą zaufać. Najczęściej opiekunami małoletnich Ukraińców są babcia, dziadek, ciocia, wujek, rodzeństwo, kuzyni czy sąsiadka rodziców dziecka. Zdarza się też, że opiekunowie tymczasowi borykają się z problemami wychowawczymi, ponieważ z uwagi na młody wiek brakuje im doświadczenia. Trudno jest sprawować opiekę rodzicielską nad dwiema 15-latkami i 18-latkiem, gdy jest się tylko trochę starszym od nich. Tak jest między innymi w przypadku nastoletniego rodzeństwa, którym opiekuje się 19-letnia kuzynka.
– Zarówno dzieci, jak i ich opiekunowie mogą liczyć na wsparcie naszych koordynatorów oraz specjalistyczną pomoc w ramach projektu UNICEF – twierdzi Anna Krakowska.
Opiekunem tymczasowym może zostać osoba, która jest pełnoletnia. Jest niekarana, posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie została pozbawiona praw rodzicielskich, nie była skazana za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej, obyczajności, z użyciem przemocy lub przestępstwo popełnione na szkodę nieletniego.
Osoba, która faktycznie sprawuje opiekę nad małoletnim obywatelem Ukrainy, a nie jest jego rodzicem czy opiekunem prawnym, powinna wystąpić do sądu o ustanowienie opieki tymczasowej. Nie musi ona znać języka polskiego.
Opiekun tymczasowy reprezentuje małoletniego, opiekuje się nim i jego majątkiem.
Projekt jest finansowany z budżetu Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF). Umożliwiło to porozumienie UNICEF i Miasta Poznania, którego celem jest zagwarantowanie dzieciom, w tym uciekającym przed wojną w Ukrainie, warunków do rozwoju, dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej i psychologicznej.