Przejdź do treści

Wielkanocne wędrówki

Zdjęcie, kolorowe pisanki w wiklinowym koszyku

Wobec tego że Europejczycy przenosili chrześcijaństwo podczas podbojów rożnych kontynentów, najważniejsze symbole świąteczne są takie same na całym świecie.

Wszędzie obowiązuje czterdzieści dni postu, po którym następuje Triduum Paschalne. Symbole Wielkiej Nocy to ogień symbolizujący nowy czas i woda oznaczająca kult płodności nowego życia. Czas Wielkanocy określa się na podstawie faz księżyca po jego pełni. Woda to pierwiastek życia. Bocian brodzi po wodzie i dlatego kojarzony z przynoszeniem nowego życia. Pisanki symbolizują życie, które się rodzi, a skorupka to symbol łączący śmierć i życie. Sadler  to wieczór Paschy  w religii prawosławnej. Najpierw odbywa się Wielkanoc chrześcijańska, potem prawosławna, na pamiątkę wyprowadzenia Żydów z ziemi egipskiej przez Mojżesza. W prawosławiu grób pański zastępuje ikona zwana płaszczenia. Syria to kraj w którym farbuje się żywe kurczaki, symbole życia. W Rumunii preferuje się pisanki woskowe. Na Łotwie jajko oplata się liśćmi, a potem wkłada do farby. Technika Ukraińska towarzysząca Wielkanocy to haft. W Kołomyi na Ukrainie znajduje się muzeum kolorowych jajek do którego wchodzi się przez wielką pisankę. W Szkocji turla się pisanki z górki. W Ameryce symbolem świąt jest zajączek, który przywędrował wraz z Niemcami w XIX wieku. W Indiach odbywają się wyścigi zajączków. W Australii królika zastąpił belbies, ponieważ zające zostały znienawidzone za niszczenie zbiorów. W Stanach Zjednoczonych na rezurekcję trzeba było iść w zupełnie nowym ubraniu. Ten zwyczaj przetrwał do dziś, ale obecnie dotyczy tylko jednej części ubioru- kapelusza.

Na Malcie odbywa się procesja cukierników i piekarzy, którzy wypiekają na ten czas specjalny placek. W Niemczech istnieje zwyczaj wieszania na drzewkach pisanek. Drzewa łączą niebo i ziemię a pisanki oznaczają życie. W Bawarii palmy mają inny charakter – są to gałązki drzew, na których wiszą wstążki. W czasie konnej parady zwierzęta mają pięknie i strojnie zaplecione warkocze. W krajach niemieckojęzycznych zdobi się też studnie. Jest to nawiązanie do kultu źródeł.

W Skandynawii istnieje zwyczaj przebierania się dziewczyn za czarownice. Czas ten przypomina Halloween a w kinach odbywają się premiery horrorów.

W Irlandii na pamiątkę powstania w 1916 roku przypina się do ubrań lilijkę. We Francji w żartach przykleja się papierowe rybki do pleców. W odbywających się w Hiszpanii pochodach obowiązują czerwone kaptury grzeszników i czerń sukien damskich. Odtwarza się tam sceny z Triduum Paschalnego. W Argentynie znajduje się religijny park rozrywki, gdzie Chrystus zmartwychwstaje co godzinę, ale nie motywuje to raczej do religijności. Jest to komercja. W Polsce przetrwał zwyczaj śmigusa dyngusa czyli polewania wodą. Na Słowacji i Czechach śmigus to smaganie dziewczyn po nogach a dyngus polewanie wodą. Litwa to kraj wileńskich palm, które w górnej części mają tak zwaną bombę. Można je kupić w Poznaniu na Kaźiukach. W kraju tym chodzi też wielkanocna baba, która rozdaje jajka.

Białoruś słynie z kamiennych dziewczynek. Są to figury dziewczyn które skrzywdziły matkę. W czasie Wielkanocy matki je stroją w kolorowe chusty, nachylają i słuchają. Jeśli coś usłyszą będzie to dla nich dobry rok. W Grecji wypieka się bez ustną babę siedmiu stopach, którą zjada się codziennie w wielkim tygodniu. Jej brak ust symbolizuje post. Istnieje też zwyczaj walki na fajerwerki między dwoma miastami. Na wyspie Korfu po przejściu procesji ludzie wyrzucają przez okna dzbany, co symbolizuje pozbycie się zła, które nagromadziło się w domu. Na Sycylii w procesji niesione są lalki dwunastu apostołów, a po ulicach a nawet kościele biegają przebierańcy, których nazywają żydami bądź diabłami. Mogą oni przeszkadzać, ale nie mogą krzyczeć. Odbywa się również droga krzyżowa, której stacje znajdują się pod wodą. Dotrzeć do nich mogą tylko płetwonurkowie. Salwador to kraj w którym palmy robi się z tego co rośnie wokoło. W okresie wielkanocnym wszędzie biegają przebrani ludzie za diabły i smagają inne osoby witkami. Później kładą się przed figurą Jezusa w geście poddańczym. Jest to obraz relacji walki dobra ze złem. W Meksyku noszony jest przez diabły kolorowy wielki smok lub kukła Judasza. Diabły te wyposażone są w atrapy karabinów w jakie wyposażeni są bossowie karteli narkotykowych. W Poniedziałek Wielkanocny ulicami Peru przechodzą procesje Pana Od Trzęsienia Ziemi na pamiątkę trzęsienia ziemi w 1650 roku podczas którego wierni wznieśli krzyż z czarnym Chrystusem. Nie ma to nic wspólnego z modlitwą ani przeżyciem religijnym .To po prostu show, przedstawienie na którym publiczność świetnie się bawi. Gwatemala to kraj kwiatowych kobierców po których niesione są platformy z drogą krzyżową. Najbardziej krwawa Wielkanoc odbywa się na Filipinach. Jest najbardziej realistyczna. Ochotnicy chcąc współodczuwać mękę Pana Jezusa biczują się a nawet często dają się ukrzyżować.

Największym przeżyciem jednak dla chrześcijan jest Wielkanoc, tam gdzie wszystko się zaczęło, czyli w Jerozolimie. Tam spotykają się ludzie modląc się w różnych językach. W Jerozolimie można być kolejno we wszystkich miejscach, gdzie w Wielkim Tygodniu przebywał Jezus. Jest to największe przeżycie duchowe dla każdego chrześcijanina.

No i na koniec tej wędrówki Polska, gdzie przed Wielkanocą robi się generalne porządki, które są symbolem pozbywania się zła z naszych domów.

Tradycyjne posypywanie głowy popiołem to symbol pokuty. Według tradycji Wielka Sobota to czas oczekiwania. Wierni święcą potrawy. W koszach nie może zabraknąć szynek, kiełbas, chleba, baranka z masła, soli i chrzanu bab i mazurków a zwłaszcza kolorowych pisanek. Na stole wielkanocnym nie może zabraknąć żurku a już od Palmowej Niedzieli stoją w wazonie palmy oraz wierzbowe kotki. Wszyscy domownicy stukają się pisankami, a właściciel tej która pozostanie cała wygrywa i jest piankowym królem.

Od wielu lat w miejscowości Lipnica Murowana odbywają się konkursy na najpiękniejszą i najwyższą palmę. Lany poniedziałek to dzień polewania panien wodą. Ta która jest bardziej mokra ma większe szanse na zamążpójście. Dziś ta tradycja zanika bowiem przerodziła się w chuligańskie ekscesy.

Tak więc Wielkanoc na całym świecie jest radosna, kolorowa, pachnąca zapachem kwiatów, potraw i nadzieją na zmartwychwstanie.

Dodaj komentarz