Wczoraj, 25 czerwca w Warszawie oficjalnie zainaugurowano działalność Koalicji Onkozdrowia Kobiet – wspólnego przedsięwzięcia czołowych organizacji pacjenckich.
Została ona powołana w celu zwrócenia uwagi na głos środowiska w kwestii potrzeb w obszarach edukacji, świadomości, diagnostyki i leczenia nowotworów wśród pań.
Niepokojące dane epidemiologiczne i luki w systemie ochrony zdrowia powodują, że Polki nadal mają mniejsze szanse na wyleczenie niż kobiety w innych krajach Unii.
Jak wynika z najnowszego raportu OECD o nazwie: „Krajowe profile dotyczące nowotworów 2025”, współczynnik umieralności z powodu raka piersi w Polsce równa się 20 na 100 tysięcy kobiet – co stanowi o 5 proc. więcej niż średnia w Unii Europejskiej. Tymczasem wykrycie problemów na wczesnym etapie i nowoczesne terapie pozwalają w większości przypadków na skutecznie przebiegający proces leczenia. Polska wypada gorzej także w odniesieniu do innych nowotworów kobiecych:
- rak trzonu macicy: 38 przypadków na 100 tys. kobiet (UE: 27);
- rak jajnika: 23 przypadki na 100 tys. kobiet (UE: 16);
- rak szyjki macicy: 19 przypadków na 100 tys. kobiet (UE: 12);
Niepokojące są też dane dotyczące innych nowotworów – np. liczba możliwych do uniknięcia zgonów z powodu raka płuc w Polsce wynosi 27 na 100 tys. kobiet i jest aż o 30 proc. wyższa niż średnia unijna.
– Tutaj nie dyskutujemy o statystykach, tylko o życiu naszych matek, żon, przyjaciółek i córek – zaznacza Anna Kupiecka, prezeska Fundacji OnkoCafe oraz inicjatorka powołania Koalicji Onkozdrowia Kobiet
– Polki czekają na diagnostykę i leczenie onkologiczne znacznie dłużej niż kobiety w innych krajach UE – w praktyce nawet dwukrotnie dłużej.
Ponadto, dostęp do nowoczesnych narzędzi diagnostycznych i terapii, które są standardem w Europie Zachodniej, w Polsce wciąż bywa utrudniany. To się musi zmienić w ciągu najbliższych lat. Równie istotna jak leczenie jest jednak zapobieganie poprzez badania – a tu statystyki dotyczące zgłaszalności są jeszcze bardziej niepokojące. Musimy intensyfikować działania edukacyjne: informować, wpływać na świadomość społeczną i budować w kobietach nawyk dbania o własny organizm. To właśnie profilaktyka daje największą szansę na wczesne wykrycie nowotworu, co znacząco zwiększa możliwości skutecznego leczenia.
Koalicja Onkozdrowia Kobiet dąży do tego, by każda kobieta w Polsce miała takie same możliwości walki z nowotworem jak mieszkanka Niemiec, Francji czy Anglii. By to osiągnąć, potrzebne są konkretne modyfikacje: szybsza i skuteczniejsza diagnostyka, dostęp do nowoczesnych terapii zgodnych z europejskimi standardami, lepsza organizacja leczenia i realne wsparcie w każdym stadium choroby.
Koalicja zapowiada podjęcie działań w kwestii:
- stworzenia zintegrowanej ścieżki pacjentki – od profilaktyki poprzez diagnostykę po leczenie i rehabilitację;
- wdrożenia systemu monitorowania jakości oraz efektywności opieki onkologicznej;
- zapewnienia maksymalnej zbieżności dostępu do skutecznych terapii, zgodnych z bieżącą wiedzą medyczną;
- skrócenia czasu diagnostyki i rozpoczęcia leczenia;
- wdrożenia powszechnej, rzetelnej edukacji zdrowotnej oraz wsparcia psychoonkologicznego;
- budowania świadomości społecznej dotyczącej kluczowego znaczenia profilaktyki nowotworowej, która ogranicza skuteczność działań zapobiegawczych.
– Na czas obecny w Polsce w onkologii ginekologicznej w raku szyjki macicy najpilniejsze są dwa obszary: profilaktyka oraz wczesne wykrywanie, czyli screening. Screening nominalnie działa, ale nie obejmuje wystarczająco dużej liczby kobiet, dlatego trzeba zwiększyć jego zasięg, szczególnie u tych, dla których szczepienia nie są już skuteczne. Drugim ważnym zadaniem jest promocja szczepień HPV, które zapobiegną chorobom w przyszłości — przykładem jest Australia, gdzie udało się niemal wyeliminować ten nowotwór.
W przypadku raka szyjki, trzonu macicy i jajnika istotna jest także centralizacja leczenia. Pacjentki powinny trafiać do ośrodków specjalistycznych, które realizują leczenie kompleksowo i zgodnie ze standardami. Choć dostęp do leków i radioterapii jest niezły, system nie działa spójnie — pacjenci często zaczynają leczenie w miejscach niedostosowanych do leczenia nowotworów, co obniża pozytywny wynik terapii. Podobnie jak nikt nie przeszczepia serca w powiatowym szpitalu, tak leczenie onkologiczne powinno odbywać się w wyspecjalizowanych ośrodkach.
– Liczymy, że Krajowa Sieć Onkologiczna to uporządkuje, ale potrzebne jest też aktywne wspieranie racjonalnych decyzji systemowych – wskazał na łamach portalu www.naszesprawy.eu kluczowe do podjęcia działania prof. Radosław Mądry, prezes -elekt Zarządu Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej.
Koalicja planuje działania edukacyjne na temat profilaktyki i leczenia nowotworów, wsparcie pacjentek i ich rodzin w rozumieniu procesu leczenia oraz budowanie motywacji do aktywnego udziału w terapii i rehabilitacji. Ważnym celem jest też zwiększenie wpływu organizacji pacjenckich na kształtowanie systemu opieki zdrowotnej i doprowadzenie do wdrożenia nowoczesnych standardów terapii.
– W ostatnich latach polska onkologia w zakresie leczenia raka piersi prezentuje coraz to wyższy standard terapeutyczny (BCU), a pacjentki z tą diagnozą mają dostęp do zaawansowanych celowanych terapii w różnych jego obszarach. Od lat organizacje pacjenckie intensywnie działają na rzecz poprawy i poszerzenia dostępu do skutecznych leków oraz wyrównania szans w jakości wykonywanych usług medycznych. Dążymy do tego, aby każda kobieta w Polsce czuła się zaopiekowana na najwyższym poziomie. I żeby to kod genetyczny, a nie kod miejsca zamieszkania stanowił o jej drodze leczenia. Jako lider organizacji pacjentów onkologicznych, dostrzegam istotne braki w opiece, diagnostyce, dostępie do pogłębionych badań genetycznych oraz różnicy pomiędzy standardem opieki i wytycznymi towarzystw naukowych. Wieloletnie zaniedbania na tym polu przekładają się na fatalne rokowania naszych podopiecznych. W tym kontekście, kluczowe jest zapewnienie pacjentkom z nowotworami ginekologicznymi dostępu do skutecznych terapii, które są standardem na Starym Kontynencie – mówi na łamach www.naszesprawy.eu Magdalena Kardynał z Fundacji OmeaLife.
Pozwoli to na poprawę wyników leczenia, ale także na zminimalizowanie kosztów związanych z leczeniem zaawansowanych stadiów choroby. Skandalicznie wysoki poziom, bo ponad 78 proc. pacjentek nie ma wykonywanych badań genetycznych w ginekologii onkologicznej. Organizacje chcą wyrównać te nierówności w zdrowiu, zwracając bacznie uwagę na białe plamy w kraju. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia, dostęp do specjalistycznej opieki ginekologicznej jest ograniczony w wielu regionach Polski, szczególnie w mniejszych miastach i na obszarach wiejskich. Pacjentki w tych rejonach często muszą pokonywać duże odległości, aby otrzymać niezbędną diagnostykę i leczenie.
– Ponadto, czas oczekiwania na wizytę u specjalisty jest nieakceptowalnie długi w wielu miejscach. To wszystko prowadzi do opóźnień w diagnozie i leczeniu, co negatywnie wpływa na rokowania pacjentek z nowotworami ginekologicznymi. Powinno się pilnie działać, aby uratować te kobiety – dodaje Magdalena Kardynał.
Przedstawiciele organizacji założycielskich Koalicji – Fundacja OmeaLife – Rak Piersi Nie Ogranicza, Fundacja OnkoCafe – Razem Lepiej, Stowarzyszenie Eurydyki, Stowarzyszenie na Rzecz Walki z Rakiem Jajnika Niebieski Motyl, Stowarzyszenie Ruch Onkologiczny PARS – podkreślają, że współpraca i wspólne, dobrze zaplanowane działania to jedyny sposób na stałą poprawę sytuacji kobiet dotkniętych chorobami nowotworowymi w Polsce.
W inauguracji działalności Koalicji udział wzięli także Agnieszka Mrozik –zastępczyni dyrektora Departamentu Opieki Koordynowanej w Ministerstwie Zdrowia oraz Marek Hok – poseł na Sejm RP, przewodniczący Podkomisji stałej ds. onkologii.
Koalicja zaprasza polityków, ekspertów i opinię publiczną do współpracy na rzecz poprawy opieki onkologicznej dla kobiet.
W realizacji działań wspiera ich patron społeczny – Ogólnopolska Federacja Onkologiczna – oraz partnerzy: GSK, MSD, Novartis, Roche i Astra Zeneca.
Opracowano na podstawie: https://naszesprawy.eu/aktualnosci/polki-w-walce-o-zdrowie-rusza-koalicja-onkozdrowia-kobiet/.